Post by Tomek SzczÄsnyW maju 2007 r. zdaję maturę z biologii na poziomie rozszerzonym. Trochę się
przymierzam już do tego i w książkach oraz w arkuszu tegorocznej matury.
Mianowicie jak odróżnić próbę badawczą od kontrolnej w doświadczeniu. Czy
jest jakaś zasada jeśli na przykład mam projektować doświadczenie z
uwzględnieniem próby badawczej i kontrolnej? Liczę na pomoc biologów:-).
A wiesz co to jest proba badawcza i kontrolna? Najwyrazniej nie wiesz,
bo bys nie pytal czym sie roznia.
Proba badawcza to - jak sama nazwa wskazuje - proba w ktorej badasz
dzialanie okreslonego *czynnika* w okreslonych *warunkach* zwykle w celu
przetestowania a priori postawionej hipotezy na temat tego czynnika.
Proba kontrolna to proba *identyczana* do badawczej z ta tylko roznica,
ze *nie zawiera badanego czynnika*.
Wynik eksperymentu otrzymujesz porownujac - *za pomoca analizy
statystycznej* - zmiany, jakie z zaszly w probie badawczej ze zmianami
jakie zaszly w probie kontrolnej. W probie kontrolnej z zalozenie nie
powinno dziac sie nic i sluzy ona do swoistego "wytarowania" eksperymentu.
Przyklad: Badanie immunogennosci substancji X w organizmie myszy.
Hipoteza zerowa: Substancja X nie jest dla myszy immunogenna.
Przewidywany wynik: proba badawcza da wynik (tj. liczbe aktywnych
plazmocytow) nie rozniacy sie - w stopniu istotnym statystycznie - niz
proba kontrolna.
Proba badawcza: Grupie myszy wstrzykujesz roztwor *substancji X* w soli
fizjologicznej, hodujesz je kilka dni, zabijasz, preparujesz sledzione a
z niej frakcjonujesz leukocyty. Zawiesine leukocytow testujes na
obecnosc aktywowanych plazmocytow np. technika PFC.
Proba kontrolna: "Identycznej" grupie myszy wstrzykujesz sol
fizjologiczna - *bez substancji X* - hodujesz kilka dni, zabijasz,
preparujesz sledzione a z niej frakcjonujesz leukocyty. Zawiesine
leukocytow testujesz na obecnosc aktywowanych plazmocytow np. technika PFC.
Analiza wynikow: Zbierasz wyniki (liczbe lysinek w badaniu PFC) z obu
prob i ich roznice poddajesz analizie statystycznej.
Wnioski: Okreslasz, czy na wybranym poziomie istotnosci hipoteza zerowa
zostala obalona, czy tez brak podstaw do jej odrzucenia.
pozdrawiam
Quasi
--
Nothing in Biology Makes Sense Except in the Light of Evolution
Theodosius Dobzhansky